حجت‌الاسلام محمدجعفر سعیدیان‌فر، استاد حوزه علمیه در یادداشتی که به مناسبت میلاد امام باقر(ع) نوشته آورده است؛

۱) با مردم زیبا سخن بگویید

عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ قَالَ: فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- وَ قُولُوا لِلنَّاسِ‏ حُسْناً قَالَ قُولُوا لِلنَّاسِ أَحْسَنَ مَا تُحِبُّونَ أَنْ یُقَالَ فِیکُمْ. (الکافی ج ۲، ص ۱۶۵) امام محمدباقر(ع) درباره آیه شریفه «وَ قُولُوا لِلنَّاسِ‏ حُسْناً؛ با مردم سخن نیک بگویید» در آیه ۸۳ سوره بقره فرمود: بهترین چیزی را که دوست دارید درباره شما بگویند، درباره مردم بگویید.

فصل عمده‌ای از زندگانی ما معاشرت و مراوده اجتماعی است، و دروازه ورودی آن ارتباط گفتاری است. اگر روابط گفتاری خودمان را با دیگران بر اساس محبّت و احترام تنظیم کنیم، بسیاری از ناهنجاری‌ها مرتفع خواهد شد. پس برای به‌دست آوردن بهترین رفتار و گفتاری که از دیگران انتظار داریم، با آنان نیز همان گونه زیبا و نیک سخن بگوییم.

۲) سه ویژگی رفتاری اخلاقی

قَالَ الباقر ‏ ثَلَاثَةٌ مِنْ مَکَارِمِ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ أَنْ تَعْفُوَ عَمَّنْ ظَلَمَکَ وَ تَصِلَ مَنْ قَطَعَکَ وَ تَحْلُمَ إِذَا جُهِلَ عَلَیْکَ (تحف العقول، ص ۲۹۳) امام محمدباقر(ع) فرمود: سه چیز از خوبی‌های سرای دنیا و آخرت است: ۱. گذشت از آن کس که به تو ستم کرده، ۲. پیوند با کسی که با تو قطع رابطه نموده است و ۳. ملایمت و بردباری هنگام مواجهه با جهل بی‌خردان.

۳) انتقاد از خود قبل از نقد دیگران

کَفَی بِالْمَرْءِ غِشّاً لِنَفْسِهِ أَنْ یُبْصِرَ مِنَ النَّاسِ مَا یَعْمَی عَلَیْهِ مِنْ أَمْرِ نَفْسِهِ أَوْ یَعِیبَ غَیْرَهُ‏ بِمَا لَا یَسْتَطِیعُ تَرْکَهُ أَوْ یُؤْذِیَ جَلِیسَهُ بِمَا لَا یَعْنِیهِ. (تحف العقول، ص ۲۹۶)

امام محمدباقر(ع) فرمود: مرد را همین خودفریبی و دغل‌کاری بس که عیب دیگر مردم را ببیند و از آن خود را نبیند یا چیزی را بر دیگری عیب گیرد که خود توانایی ترکش را ندارد یا همنشین خود را با مطالبی بیهوده که نفعی به حالش ندارد بیازارد.

۴) عمل و عکس العمل

قَالَ الباقر ‏ثَلَاثُ خِصَالٍ لَا یَمُوتُ صَاحِبُهُنَّ أَبَداً حَتَّی یَرَی وَبَالَهُنَّ الْبَغْیُ وَ قَطِیعَةُ الرَّحِمِ وَ الْیَمِینُ الْکَاذِبَةُ یُبَارِزُ اللَّهَ بِهَا وَ إِنَّ أَعْجَلَ الطَّاعَةِ ثَوَاباً لَصِلَةُ الرَّحِمِ... (تحف العقول، ص ۲۹۴)

امام محمدباقر(ع) فرمود: سه خصلت است که صاحبشان تا نتیجه بد و گرفتاری‌اش را در این دنیا نبینند، نخواهند مُرد ۱. ستمکاری، ۲. قطع رحم و ۳. سوگند دروغ که پیکار با خداست. راستی که زود پاداش‏ترین طاعت، صله رحم است.

۵) تاریکی در آخرت رهاورد شوم ظلم در دنیا

عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ قَالَ: الظُّلْمُ فِی الدُّنْیَا هُوَ الظُّلُمَاتُ فِی الْآخِرَةِ (ثواب الأعمال ابن بابویه، ص ۲۷۲)

امام محمدباقر(ع) فرمود: ظلم دردنیا همان ظلمت و تاریکی‌های آخرت است.

عدل و تعادل نور و سبب روشنایی است که بر روابط فردی و اجتماعی انسان‌ها می‌تابد وآن‌ها را در راه رسیدن به کمال یاری می‌دهد و ظلم و روابط ظالمانه سبب تاریکی و گمشدن راه خدا و کمال انسان می‌شود که نتیجه آن تاریکی و ظلمات در سرای باقی است.